बजेटले पुराना ट्याक्सीलाई विद्युतीय बनाउन सुविधा दिनु पर्ने
१३ जेष्ठ, काठमाडौं । देशभर संचालनमा रहेका पुराना ट्याक्सीलाई विद्युतीय ट्याक्सीमा परिमार्जन गर्न सक्ने हो भने वायुप्रदुषण र इन्धन वापतको ठूलो रकम बचाउन सकिने अवस्था देखिन्छ । यसलाई सरकारले आगामी वर्ष २०७८/७९ को बजेटबाट सरल र सहज बनाउनु पर्छ ।
बजेटले कही सुविधा र सवारी साधन मोडिफाई गर्न पाउने (विद्युतीयमा परिमार्जन गर्दाको अवस्था) व्यवस्था गर्ने हो भने यसमा आकर्षण देखिने छ । बजेटले सुविधा दिने हो भने नेपालभर रहेका पुराना ५ हजार ट्याक्सीलाई विद्युतीय बनाउन सक्ने अवस्था रहेको ट्याक्सी व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
अहिले चलिरहेका १५/२० वर्ष पुराना सबै ट्याक्सीलाई विद्युतीयमा परिमार्जन गर्न सकिने अवस्था रहेको छ । सरकारले सार्वजनिक सवारी साधनको रुपमा प्रयोगमा आएका गाडीलाई २० वर्षपछि उपत्यकामा चलाउन रोक लगाएको छ । यसरी विद्युतीयमा परिमार्जन गर्ने हो भने, अझै ८ देखि १० वर्ष चलाउन सकिने छ ।
ट्याक्सीको स्वामित भएका चालकलाई विद्युतीयमा परिवर्तन गर्न केही प्रोहोत्साहन दिने हो भने धेरैको ध्यान खिच्न सक्ने देखिन्छ । सरकारले चालु आर्थिक वर्षको बजेटबाट पनि पुराना कारलाई इलेक्ट्रीकमा कन्भर्ट गर्न आवस्यक पाटर्सहरुको आयातमा सून्यदेखि १ प्रतिशत मात्रै भन्सार लिने व्यवस्था गरेको थियो ।
अहिले नेपालमा पुराना कारलाई इलेक्ट्रीकमा कन्भर्ट गर्न विभिन्न क्षेत्रमा इन्जिनियरहरुले काम गरिरहेका छन् । उनिहरुले यसमा केही सफलता समेत प्राप्त गरेका छ ।
‘लाखौं रुपैयाँ खर्चेर ल्याएका गाडी २० वर्षपछि त्यसै फ्याक्ने गरिएको छ । यसलाई इलेक्ट्रीकमा रुपान्तरण गरेको खण्डमा अर्को १० वर्ष विना प्रदुषण चलाउन सकिन्छ’, राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रका अध्यक्ष महाविर पुनले भने ।
पुराना ट्याक्सीलाई इलेक्ट्रीकमा परिमार्जन गर्न चाहिने मुख्य सामाग्री मोटर, व्याट्री र विभिन्न वायरहरु हुन् । गाडीको अन्य पार्टसमा खासै ठूलो परिमार्जनको आवश्यकता पर्दैन ।
सामान्यतया मारुती अल्टो ट्याक्सीलाई इलेक्ट्रीकमा कन्भर्ट गर्दा १९ किलोवाट आवरको व्याट्री प्रयोग गर्नु पर्ने हुन्छ । यसरी प्रयोग गरिने व्याट्रीलाई अगाडि इन्जिन भएको स्थानमा राख्न सकिन्छ । विद्युतीय गाडीमा इन्जिनको आवश्यकता नपर्ने भएकाले उक्त स्थान खाली गरेर व्याट्रीका सेल सुरक्षित तरिकाले राख्न सकिन्छ ।
यसमा रहेको ड्यासबोड, ह्वील, सिट लगायत परिमार्जन गरेर आधुनिक बनाउन सकिन्छ । अहिले कारमा हुने इन्फोटेन्टमेन्ट सिस्टम, रिभर्स क्यामेरा लगायतका फिचरहरु यी पुराना मोडलका कारमा सजिलै हाल्न सकिन्छ ।
यसमा दिइने १९ किलोवाट आवरको व्याट्रीलाई एक पटक फुल चार्ज गर्न ५ घन्टा ३० मिनेट हाराहारी लाग्ने छ । यसरी एक पटकको फुल चार्जमा यसलाई १२० किलोमिटर चलाउन सकिन्छ । यसको टप स्पीड क्षमता ८५ किलोमिटर प्रतिघन्टासम्म रहने छ । उपत्यकामा चलाउन प्रदुषण रहित यस्ता ट्याक्सी निकै उपयोगी हुन्छन् भने चालकले दिनहुँ चार्ज पनि गर्नु पर्दैन ।