हातमा देखिने यी ५ परिवर्तनहरू कलेजो बिग्रेको सङ्केत हुनसक्छ बेवास्ता नगर्नुहोस्

०६ कार्तिक, काठमाडौँ । हाम्रो शरीरले भित्री अङ्गहरूमा भइरहेका कुनै पनि समस्याबारे बाहिरी सङ्केतहरूको माध्यमबाट हामीलाई जानकारी दिने प्रयास गर्छ। त्यसैगरी, यदि कलेजोमा कुनै समस्या उत्पन्न हुन थाल्यो भने, शरीरमा केही विशेष सङ्केतहरू देखिन्छन्, खासगरी हातहरूमा।

हातमा देखिने यी परिवर्तनहरूमा समयमै ध्यान दिइएमा कलेजोको समस्या समयमै पत्ता लगाउन सकिन्छ र थप क्षति हुनबाट रोक्न सकिन्छ। कलेजोमा क्षति सुरु हुँदा हातहरूमा कस्ता सङ्केतहरू देखिन्छन्, जान्नुहोस्:

१. हत्केला रातो हुनु (पाल्मर एरिथिमा)

यदि तपाईंका हत्केलाहरू, विशेषगरी बूढी औँला र सानो औँला मुनिको भाग, कुनै स्पष्ट कारणबिना रातो भइरहेका छन् भने यो चिन्ताको विषय हुनसक्छ। यस अवस्थालाई ‘पाल्मर एरिथिमा’ भनिन्छ। यो रातोपन दबाउँदा क्षणिक रूपमा हराउँछ र फेरि तुरुन्तै फर्किन्छ। यो समस्या कलेजोको सिरोसिस वा हेपाटाइटिस जस्ता रोगहरूमा हर्मोनहरू ठीकसँग मेटाबोलाइज हुन नसक्दा रक्तनलीहरू फैलिने कारणले हुन्छ र हत्केलाहरू रातो देखिन्छन्।

२. टेरिज नेल्स

यस अवस्थामा, नङको लगभग सम्पूर्ण भाग सेतो वा फिक्का देखिन्छ, जबकि नङको टुप्पो गाढा वा रातो-खैरो हुन्छ। यस्तो देखिन्छ मानौँ नङमा सेतो पोलिस लगाइएको छ। यो नङमा प्रोटिनको कमी र रक्तसञ्चारमा आएको परिवर्तनका कारण हुन्छ, जुन प्रायः कलेजो सिरोसिस, कलेजो फेलियर वा हेपाटिक स्टीटोसिस (कलेजोमा बोसो जम्नु) सँग जोडिएको हुन्छ।

३. नङहरूको घुमाउरोपन (Nail Clubbing)

यसमा नङको आकार परिवर्तन हुन्छ। औँलाका टुप्पाहरू गोलो र फुल्लिएका देखिन्छन् र नङहरू माथिपट्टि फर्केर चम्चाजस्तो आकार लिन्छन्। यो समस्या कलेजोका गम्भीर रोगहरूका साथै फोक्सो र मुटुका रोगहरूमा पनि देखिन सक्छ। कलेजोमा खराबी आउँदा शरीरमा अक्सिजनको प्रवाह राम्रोसँग हुन पाउँदैन, जसले गर्दा यो लक्षण उत्पन्न हुनसक्छ।

४. हत्केलामा चिलाउने

कुनै डाबर वा एलर्जी बिना नै हत्केलामा निरन्तर चिलाउने भइरहनु कलेजोमा क्षतिको महत्त्वपूर्ण सङ्केत हुनसक्छ। जब कलेजोले राम्ररी काम गर्न सक्दैन, तब पित्तको बहावमा अवरोध आउँछ। यसले गर्दा पित्त शरीरको रगतमा जम्मा हुन्छ र छालामा गएर गम्भीर चिलाउने पैदा गर्छ। यो चिलाउने प्रायः रातिको समयमा अझ बढ्छ।

५. हत्केलाको तन्तु बाक्लो हुनु (Dupuytren’s Contracture)

यस स्थितिमा हत्केलाको छाला मुनिको तन्तु बाक्लो र कडा हुन थाल्छ। बिस्तारै, यी तन्तुहरू खुम्चिँदै जान्छन्, जसले गर्दा औँलाहरू भित्रतिर मोडिन थाल्छन् र सिधा पार्न गाह्रो हुन्छ। यो कलेजो सिरोसिसको, विशेषगरी अत्यधिक मदिरा सेवनसँग सम्बन्धित सिरोसिसको, एउटा सामान्य लक्षण हो।

यो कुरा बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ कि यी सङ्केतहरू अन्य कारणले पनि देखा पर्न सक्छन्, त्यसैले तुरुन्तै आत्तिनु हुँदैन। तर यदि तपाईंका हातहरूमा माथि उल्लेखित कुनै पनि लक्षण लगातार देखिएमा, तिनलाई बेवास्ता नगरी तत्काल चिकित्सकसँग सल्लाह लिनु आवश्यक छ।

(यस लेखमा उल्लेख गरिएका सल्लाह र सुझावहरू केवल सामान्य जानकारीको उद्देश्यका लागि मात्र हुन् र यसलाई व्यावसायिक चिकित्सा सल्लाहको रूपमा लिनु हुँदैन। कुनै पनि प्रश्न वा समस्या भएमा सधैँ आफ्नो डाक्टरसँग सल्लाह लिनुपर्छ।)