शान्तितर्फ पहिलो पाइला: युक्रेन-रुसबीच एक–एक हजार युद्धबन्दी साटासाट गर्ने सहमति, युद्धविराम अझै टाढा

०३ जेठ, काठमाडाैँ । युद्धरत रुस र युक्रेन एक-एक हजार युद्धबन्दी रिहा गर्न सहमत भएका छन् । दुवै पक्षले युद्धबन्दीहरूको रिहाइको लागि मिति तय गरे पनि सार्वजनिक भने गरेका छैनन् ।

जारी युद्ध अन्त्य गर्न युक्रेनी र रुसी प्रतिनिधिमण्डलबीच टर्कीको इस्तानबुलमा भएको वार्तामा दुवैले एक/एक हजार बन्दी रिहा गर्ने सहमति भएको युक्रेनी रक्षामन्त्री रुस्तम उमरोभले जानकारी दिएको बीबीसीले जनाएको छ ।

‘हामीले युद्धविराम र मानिसहरूको आदानप्रदानको विषयमा छलफल गर्यौं । एक हजार मानिसहरूको रिहाइको सम्झौता हाम्रो बैठकको परिणाम हो,’ उनले भने ।

शान्ति वार्तामा रुसी प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व गरिरहेका भ्लादिमिर मेन्डिन्स्कीले कैदी आदानप्रदानमा भएको सम्झौताको पुष्टि गरे।

उनले भने, ‘युक्रेनी पक्षले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीबीच प्रत्यक्ष वार्ता होस् भनेर अनुरोध गरेको छ। हामीले उनीहरूको अनुरोध रेकर्ड गरेका छौं ।’

मेन्डिन्स्कीले प्रत्येक पक्षले सम्भावित भविष्यको युद्धविरामबारे आफ्नो दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्ने बताए ।

टर्कीमा युक्रेनी र रुसी प्रतिनिधिमण्डलबीचको बैठकपछि राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीले रुसमाथि दबाब कायम राख्नुपर्ने बताएका छन् । जेलेन्स्कीले भने, ‘रूस युद्ध अन्त्य गर्न तयार नभएसम्म रूसमाथि दबाब कायम राख्नुपर्छ। युक्रेन सकेसम्म चाँडो वास्तविक शान्तिको लागि कदम चाल्न तयार छ। विश्वले बलियो अडान कायम राख्नु महत्त्वपूर्ण छ।’

यसअघि जेलेन्स्की र पुटिन शान्ति वार्तामा सामेल हुनेबारे वार्ता भएको थियो तर, दुवैले भाग लिएनन् ।

१९४५ पछि युरोपको सबैभन्दा घातक युद्ध तीन वर्षभन्दा बढी समय बित्दा शुक्रबार कूटनीतिको लागि एउटा सानो कदम अगाडि बढेको विश्लेषण भैरहेको छ ।

युक्रेन र रूसका प्रतिनिधिमण्डलहरू मार्च २०२२ पछि पहिलो पटक वार्ताका लागि आमनेसामने आएका हुन् । टर्की र अमेरिकाको दबाब र प्रोत्साहनले युद्धरत पक्षहरूलाई वार्तामा ल्याउन मद्दत गरेको हो ।

टर्कीका विदेशमन्त्री, हाकान फिदानले प्रतिनिधिमण्डलहरूलाई भने कि अगाडि दुई बाटोहरू छन् – एउटा बाटो शान्तिमा जान्छ र अर्कोले थप मृत्यु र विनाशमा जान्छ।

वार्ता दुई घण्टाभन्दा कम समयसम्म चल्यो र चाँडै नै तीव्र विभाजन देखा परेको बीबीसीले जनाएको छ । एक युक्रेनी अधिकारीका अनुसार क्रेमलिनले नयाँ र अस्वीकार्य मागहरू राखेको थियो । त्यसमा युद्धविरामको बदलामा कीभलाई आफ्नै क्षेत्रको ठूलो भागबाट आफ्ना सेना फिर्ता गर्न जोड दिनु समावेश थियो।

युद्धविरामको महत्वपूर्ण मुद्दामा कुनै सफलता नभए पनि- अपेक्षा गरिएअनुसार एउटा ठोस परिणाम भने आएको छ । दुवै पक्षले एक हजार युद्धबन्दीलाई फिर्ता गर्नेछ।

युक्रेनका रक्षामन्त्री रुस्तेम उमरोभले अर्को चरण जेलेन्स्की र पुटिन बीचको बैठक हुनुपर्ने बताए ।

रूसी प्रतिनिधिमण्डलका प्रमुख, राष्ट्रपतिका सहयोगी भ्लादिमिर मेडिन्स्कीका अनुसार त्यो अनुरोध नोट गरिएको थियो । उनले भने कि रूसी प्रतिनिधिमण्डल वार्ताबाट सन्तुष्ट छ र सम्पर्कहरू जारी राख्न तयार छ ।